१४ ऑक्टोबर: ०३:०५ त्रिचूर
उतरल्या उतरल्या "केरळ" हाक मारून, केरळच्या हवेला दिल निचोडून मिठी मारली. मग रंजीतला अलविदा केलं. ५ वाजेपर्यंत बसण्यापलीकडे काहीच पर्याय नव्हता. मुख्य फलाटावर फेऱ्या मारत होतो. स्टेशनवर तुरळक गर्दी होती. अजून डोळ्यावरची झोप पूर्ण उडाली नव्हती. एक रिकामा बाकडा दिसला. शेवटी तिकडे खांद्यावरची sac उतरवून ठेवली.
इथे मला जवळजवळ २ तास काढायचे होते. शाळेत 'रेल्वे स्टेशनवर घालवलेला एक तास' निबंध आठवला. साला, त्यावेळी काही मनात येईल ते लिहायचो, आणि मग निबंधाला नजर लागू नये म्हणून भिकाऱ्यांचा उद्धार करायचो. आज मला कोणी ह्याच विषयावर लिहायला सांगितलं - तर नक्की मी फलाटावर केस विंचरून, गुंत्याचं parachute करणाऱ्या बाईबद्दल लिहीन, आणि २ कप चहाचे पैसे लाटू बघणाऱ्या चहावाल्याने आपल्या किटलीत हळूच पाणी कसं टाकलं हे पण लिहीन. कदाचित त्यावेळी मास्तरीण बाईच्या भीतीपायी असं काही लिहिलं नसेल.
थोड्या वेळाने कंटाळून परत फलाटावर फेऱ्या मारत असतांना, एका वजन काट्याच्या आडोश्याला देह टेकून, एक गरीब म्हातारा बसलेला दिसला. जवळून जाणाऱ्यांपुढे हात पसरवत होता. आमची नजरभेट झाली. त्यांने डोळ्यांनीच मदत मागितली. खिश्याची तंगी लक्षात घेऊन त्याला आर्थिक मदत देणं; पुढे मलाच आडवं येईल. तसाच फलाटावर पावलं मोजत फिरत होतो. थोडं पुढे, कुठल्याशा ट्रेनचे reservation charts धूळ खात पडले होते. पायाने ते कोपऱ्यात सरकवले, तितक्यात मनात विचार आला, म्हाताऱ्याला पैसे नाही देऊ शकत म्हणून काय झालं. इकडे मला कोण ओळखतं? मग पुन्हा एकदा एक स्वतःबरोबरच पैज लावली. म्हाताऱ्याला पैसे मिळवून द्यायचे! मागे जाऊन काही कागद उचलले. म्हाताऱ्यापासून २ फुटावर भिंतीला टेकून बसलो. म्हाताऱ्याने पुन्हा माझ्याकडे बघितलं. मी त्याला खुणावून सांगितलं बघ आता. एका कागदावर "I NEED CHANGE" लिहलं, आणि म्हाताऱ्याला धरायला लावलं. दुसऱ्या कागदावर लिहिलं "ME TOO" आणि तो मी धरला. आता शीळ घालून लोकांचं लक्ष वेधायचं!
मी हे का करत होतो? कधी स्वप्नातही असं काही करेन असं वाटलं नव्हतं. आता एका अनोळख्या ठिकाणी, जिकडे माझी कोणालाच ओळख नाही, तिकडे मला लाज कसली? काही गोष्टींमागे काहीच कारण नसतं, पण त्या केल्याने वेगळीच मजा येते, त्यातलंच हे एक. थोड्या वेळाने माझी भीती चेपली. लोकं बघत होती. काहींनी म्हाताऱ्याच्या हातात पैसे ठेवले, काहींनी माझ्या! (कदाचित त्यांना एकच change माहित असावा.) मग ते पैसे म्हाताऱ्याच्या हातात ठेवायचो. आता गाणे काही सुचत नव्हते, पण चेव आला होता. म्हाताऱ्याला पण मजा येत असावी. थोडे पैसे जमल्यावर मी उठलो, आणि म्हाताऱ्या बरोबर हात मिळवून निरोप घेतला!
आता उजाडायला लागलं होतं. कलामंडलमची चौकशी केली. बस स्थानकाकडे जाणारा रस्ता समजून घेऊन, एक कॉफी मारून निघालो. त्रिचूरच्या रस्त्यांवर फिरतांना काही वेगळं नाही आढळलं, पण दागिन्यांच्या जाहिरातीपासून ते लुंगीच्या जाहिरातीमधे मोहनलाल(सिनेनट)ची monopoly होती! हलके ढगांचे पुंजके, पहाटेची थंड हवा आणि नवीनच शहर! North Bus Stand ला पोहचून मी पुन्हा कलामंडलमला जाणारी बस शोधू लागलो. Shornur(शोर्नुर)ला जाणारी बस कलामंडलमवरून जाते. १८ रुपयात कलामंडलम समोर बसने सोडलं. बसमधे मल्याळम FM Radio च्या गाण्यांशी गाठ पडली. ३४ किलोमीटरच्या बसप्रवासात काय बघू अन काय नको असं झालं होतं. सुंदर बसकी घरं, आजूबाजूला गर्द झाडी. सुपारीची, नारळाची झाडं; गोव्याचं हे एक non-commercial रूप म्हणता येईल. कलामंडलम येताच कंडक्टरने मला सूचित केलं. मी पण मग "नन्नी" म्हणून त्याचा निरोप घेतला.
प्रवासात संपूर्ण ५ राज्यांची धूळ खाऊन मी आता इथे कलामंडलम समोर उभा होतो, आणि हलकं व्हायची इच्छा तीव्र होत होती. कलामंडलमच्या समोरच एक दुकान वजा खानावळ - 'हॉटेल स्टेशनरी' (ह्या हॉटेलचं नाव असं का, हे काही विचारलं नाही बुवा) होतं. तिकडेच राहण्या-खाण्याची चौकशी केली. एक-दीड किलोमीटरवर एक लॉज होता. पण तो जरा माझ्या बजेटला महागडा होता. तिकडेच कलामंडलम मधे Kudiyattam (कुडियात्तम) शिकवणारे कनक कुमार भेटले. बोलतांना समजलं की आत शिक्षकांसाठी आणि कलामंडलमच्या विद्यार्थ्यांसाठी हॉस्टेल आहेत. मग थोडं गयावया करून त्या हॉस्टेल मधे राहण्याची परवानगी मिळवली. थोड्याच वेळात अंघोळ उरकून मी पुन्हा कलामंडलमच्या मेनगेटशी हजर झालो. तिथला security gaurd मला कुठल्याशा 'स्मिथा' मॅडमकडे घेऊन गेला.मॅडमने मग माहिती दिली. "The fees for spending a day with the masters is 1000 Rs. And if you want to click photographs it will be 500 Rs." अरे बापरे, १५०० रुपये :O!!
हे तर अजिबातच जमणार नाही. तिला सरळ सांगितलं की माझ्याकडे इतके पैसे नाहीत, आणि ह्याची मला पूर्व कल्पनाही नव्हती. १५०० किलोमीटर प्रवास करून आल्यावर मी कलामंडलम बघूनच जाईन. तुम्हीच मला एखादा मार्ग सुचवा. सिक्युरिटी गार्ड तर एकदम हायपर झाला. इकडे असं काही होऊ शकत नाहीची भाषा ऐकवायला लागला. तितक्यात स्मिथा मॅडमने विचार करून सांगितलं, "Go and see the superintendent, see if he can make an exception.". मनात मी म्हंटलं, "ये हुई ना बात!" स्मिथा मॅडमचे 'नन्नी' म्हणून आभार मानले, मॅडम पण मग हसली.
Superintendentला भेटून मी परिस्थिती समजावली. त्यांना थोडं आश्चर्य वाटलं, मग कौतुकाने अख्खा कॅम्पस बघायची संमती दिली, फक्त फोटो काढण्यास १०० रुपयांची पावती फाडण्यास सांगितलं. हा आकडा आता माझ्या बजेट मधे बसत होता.
 |
| श्रुती इंद्र सर त्यांच्या विद्यार्थ्यांना शिकवतांना |
आता दुपारी मला काय हॉस्टेल मधे बसून राहण्यात रस नव्हता. Library मधे बसून या सर्व कलांची अधिक माहिती वाचावी म्हंटलं. मग मोर्चा libraryकडे वळवला. तिकडे सांगण्यात आलं की पर्यटकांना library चा वापर नाही करता येत. ह्या वेळी Registrarची भेट घेतली. त्यांना इकडे येण्याच्या हेतूपासून सर्व सांगितलं, मग मुद्द्याकडे वळून त्यांना विनंती केली. त्यांनी पण संमती दिली. कार्यालयाच्या बाहेर आलो, अन भुकेची जाणीव झाली. कलामंडलमच्या कॅन्टीन मधे गेलो, तर ते बंद झालं होतं. मग सकाळच्या 'हॉटेल स्टेशनरी' वर येऊन पोहचलो. तिकडे एका टेबलवर तुलसी सर जेवतांना दिसले, त्यांच्या शेजारची जागा रिकामी होती. त्यांनी खुणावून बोलावलं.
 |
| लायब्ररी |
इकडे सगळीकडे प्यायला कोमट, लालसर दिसणारं पाणी मिळतं. (कॅम्पसमधे आणि हॉटेल स्टेशनरी मधे पण) विचारल्यावर समजलं की इथे पाण्यात कुठल्याशा आयुर्वेदिक झाडाच्या खोडाचे काही तुकडे टाकून पाणी उकळवतात. ह्याने घसा साफ राहतो. वा!!! हे पाणीतर मग साध्या पाण्यापेक्षा जास्ती चांगलं. मग दिवसभर हे पेय पिऊन मी घशाचे लाड करत राहिलो. बाहेर पडल्यापासून अक्वागार्ड वगैरे भानगडीत न पडता कुठलंही पाणी एक समजून तहान दूर लोटत होतो. जो होगा, सो देखा जायेगा!
Library मधे जाऊन, librarian ला कुठलं पुस्तक वाचू असा प्रश्न केला. तिने लगेच मला 'The Kathakali Complex : Philip Zarrilli' दिलं. सकाळच्या काही अनुत्तरीत प्रश्नांची उत्तरं इथे शोधली, समाधानकारक उत्तर वाचून मग सहचित्र कथकली बद्दल माहिती चाळली. काही इंटरेस्टिंग नोट्स पण काढल्या. दुपारचे अडीच तास कसे उडाले समजलंच नाही.Library मधून बाहेर पडलो. कॉफी पिऊ म्हणून कॅम्पसमधुन निघालो. बढिया कॉफी मारली अन् परत आत जाणार तेच पावसाने गाठलं. हॉटेल आणि कलामंडलममधे किमान २०० मीटर अंतर असेल. मधे आडोश्याला काहीच नाही. तितक्यात रस्त्याच्या कडेला असलेल्या एका घराच्या व्हरांड्यात उभ्या म्हाताऱ्या बाबाने हातवारे करून मला आडोसा घ्यायला बोलावलं. मी पोहोचताच ते हसून मल्याळम मधे काहीतरी बोलले. मी लगेच आपलं तोडकं मल्याळमचं ज्ञान उपयोगात आणून त्यांना सांगितलं, की मला मल्याळम येत नाही. त्यांना हिंदी आणि इंग्रजी येत नसल्याने आम्ही मग खाणाखुणांनी बोलू लागलो. त्यांनी मला खुणेने चहासाठी विचारलं, मी हसून आभार मानले अन आताच कॉफी घेऊन आल्याचं सांगितलं. ते पण हसले. पाचएक मिनिट आम्ही अश्या गप्पा मारल्या. भाषेअभावी संभाषणात काही अडचण आली नाही. अन इकडे आपण भाषा हा एक मुद्दा धरून कित्ती उत्पात माजवतो. भाषा आता एक संभाषणाचं माध्यम नसून, राजकारण करणाऱ्यांची पायाखालची पायरी झाली आहे.
 |
| मंदिर |
असो. आजचा दिवस प्रचंड मोठा होता. दिवसभर फोटो काढून आणि आता डायरी लिहून हात दुखायला लागलाय. झोपही अनावर होत आहे...
आपला,
(लहरी) माचाफुको
Under Test: Click Here To See More Images: THESE PICS WILL COME SOON
>> गोव्याचं हे एक non-commercial रूप म्हणता येईल.
>> इकडे काठीचा उपयोग ताल देण्यासाठी होतो, तालावर आणण्यासाठी नाही!
कसलं जबरी लिहिलं आहेस दोस्त.. मस्त झालीये पोस्ट.. छान मोठ्ठी एकदम :)
रच्याक, रांचो आणि फुन्सुख वांगडूचं जसं होतं तसं माचाफुको आणि सौरभबद्दल नाहीये ना?? नाही कारण तेवढं जिवंत झालंय वर्णन म्हणून विचारलं !! :)
FUN'TASTEE'K
kya khuub rachaya re tu ne...
mastay
:) (लहरी) माचाफुकोच्या डायरीत एकदम घुसलायस की सौरभ!! चांगलाच चाललाय तुझा (आणि त्याबरोबर आमचा!) प्रवास! उत्सुकता वाटतेय, आता पुढे काय बघणार आहोत आपण?!
तीनही पोस्ट अप्रतिम आहेत, धाडसी आहेस गड्या तु..
>>रांचो आणि फुन्सुख वांगडूचं जसं होतं तसं माचाफुको आणि सौरभबद्दल नाहीये ना?? नाही कारण तेवढं जिवंत झालंय वर्णन म्हणून विचारलं !! :)
+१
rajiv, अनघा, हेरंब, Gaurav, Prophet >
खूप खूप आभारी आहे :)
जबरी वर्णन... खुप आवडलं